علت ریجکت شدن پرونده های مهاجرتی
این نوشته در تاریخ 13 جون 2018 ویرایش شد.
آنها که بنده را می شناسند می دانند که از ژانویه 2011 میلادی به طور مستقل و با مجوز در زمینه مشاوره و وکالت در زمینه دادگاه های IRB، ویزای توریستی/ویزیت، ویزای کار، ویزای تحصیلی، مهاجرت به کانادا و تابعیت (شهروندی) این کشور در خدمت مشتریانی از بیش از 20 کشور دنیا بوده ام. همچنین این رشته را در Ashton College تدریس می کنم و به خود سازمان ICCRC که مجوز مشاوران مهاجرت را صادر می کند مشاوره می دهم. حاصل ترکیب ارائه خدمات، تدریس و همین طور نزدیک بودن به سازمان ICCRC باعث شده است که بتوانم از زوایای مختلف تئوری و عملی، مهاجرت به کانادا را ارزیابی کنم و در خصوص آن تحقیق نمایم. حاصل این چند سال فعالیت، نوشته زیر است.
افسر مهاجرت اطلاعات خود را از کجا به دست می آورد
افرادی که درباره پرونده های ویزا یا اقامت کانادا تصمیم گیری می کنند، افسر مهاجرت Immigration Officer نامیده می شوند. این افراد در استخدام سازمان IRCC یا به عبارت دیگر اداره مهاجرت کانادا هستند. در حقیقت افسر مهاجرت نماینده Delegate وزیر مهاجرت کانادا در این زمینه است و قدرت فراوانی در تصمیم گیری دارد. افسران مهاجرت کانادا در تصمیم گیری در خصوص تقاضانامه های ویزا یا مهاجرت به موارد زیر استناد می کنند.
- فرم ها و مدارک ارائه شده توسط متقاضی – مهم ترین معیار تصمیم گیری برای افسران مهاجرت فرم ها و مدارکی است که متقاضی ارائه می کند. بسته به پیچیدگی یا نوع پرونده ممکن است تا 100 درصد تصمیم گیری تنها بر اساس این فرم ها و مدارک باشد. در نتیجه دقت در پر کردن فرم ها و ارائه مدارک اهمیت بسزائی دارد.
- شواهدی که توسط نماینده (مشاور یا وکیل) متقاضی ارائه می شود – مشاوران مهاجرت به همراه فرم ها و مدارک نامه ای با عنوان کاور لتر Cover Letter یا Submission Letter ارائه می کنند که وضعیت پرونده را تشریح می کند. این نامه گاه حاوی قوانین مهاجرتی کانادا و همین طور تصمیمات مهم دادگاه های کاناداست. در کنار آن نامه ممکن است مشاور مهاجرت یک سری نامه های توضیحی نظیر Addendum یا Memorandum یا Appendix یا Exhibit یا حتی Business Plan هم به پرونده اضافه کند که پرونده را تقویت نماید. به طور معمول این نامه ها و توضیحات جایگزین فرم ها و مدارک نمی شوند ولی باعث می شوند که افسر مهاجرت درک عمیق تر و واضح تری از شرایط پرونده داشته باشد. به طور کلی می توان گفت اگر پرونده مهاجرتی را همچون یک دیوار آجری در نظر بگیریم، فرم ها و مدارک شبیه آجرهای پرونده هستند و توضیحات مشاور شبیه ملات آن.
- تحقیقات از منابع ثالت – گاه افسر مهاجرت به مقالات موجود در اینترنت یا گزارش های خبری مراجعه می کند یا با کسانی که برای متقاضی نامه صادر کرده اند تماس می گیرد تا اطلاعات بیشتری در خصوص پرونده کسب کند. اگر افسری که درباره پرونده تصمیم می گیرد در کشوری مستقر باشد که کشور متقاضی نیست، ممکن است با دفتر نمایندگی کانادا در کشور متقاضی تماس بگیرد و اطلاعات بیشتری در خصوص مسایل حول و حوش پرونده دریافت کند. همچنین در بررسی پیشینه متقاضی به تحقیقات سازمان ضد جاسوسی کانادا، گزارش پلیس فدرال کانادا، گزارش سازمان های بین المللی و … استناد خواهد شد. این بخش از فعالیت های افسر مهاجرت بخصوص در حوزه بررسی پیشینه و اطمینان از عدم جعل اسناد یا پنهان سازی واقعیات نقش مهمی دارد.
- مصاحبه با متقاضی – این روزها مصاحبه با متقاضی مرسوم نیست ولی در مواردی نادر برگزار می شود.
معیار حقوقی تصمیم گیری درباره پرونده ها
در نظام حقوقی کانادا به طور معمول چهار معیار حقوقی زیر برای تصمیم گیری در خصوص پرونده های مهاجرتی وجود دارد:
- شک – در معیار شک Mere Suspicion، افسر مهاجرت تنها براساس شکی که نسبت به پرونده دارد تصمیم گیری می کند.
- عقل – در معیار عقل To a Reasonable Mind، افسر مهاجرت از خود می پرسد که اگر یک انسان عاقل و منصف به این پرونده نگاه می کرد چه تصمیمی می گرفت. این معیار فشار بیشتری روی افسر مهاجرت می گذارد و اجازه نمی دهد صرفا براساس شک و تردید تصمیم گیری کند. این معیار افسر را وادار به تحقیقات بیشتری درباره پرونده و صرف زمانی بیشتری می کند.
- کفه ترازو – در این معیار Balance of Probabilities، افسر مهاجرت احتمالات مثبت و منفی را در دو کفه ترازو قرار می دهد و آن سویی را قبول می کند که سنگین تر باشد. این معیار از معیار عقل دقیق تر است و افسر را وادار می کند که زمان قابل توجهی روی پرونده بگذارد. این معیار جلوی اشتباهات زیادی که در معیارهای قبلی اتفاق می افتد را می گیرد.
- بدون شک – در این معیار Beyond Reasonable Doubt، افسر مهاجرت تنها زمانی درباره پرونده تصمیم گیری می کند که بدون شک مطمئن شود تصمیمی که گرفته اشتباه نیست. اعمال این معیار که قوی ترین معیار ممکن است در مورد پرونده های مهاجرتی تقریبا محال است، چرا که افسر مهاجرت باید کلیه مدارک متقاضی را بازرسی کند، در شرایطی که متقاضی متعلق به یک کشور دیگر است و عملا همکاری از سوی عناصر آن کشور به خاطر روابط سیاسی و همین طور آشنایی با زبان انگلیسی یا فرانسه ممکن است شدنی نباشد.
معیار پیش فرض بررسی پرونده های مهاجرتی معیار “عقل” است. البته تجربه شخصی بنده می گوید که در مورد پرونده های ویزای ویزیت/توریستی در عمل معیار “شک” است ولی بعید می دانم اداره مهاجرت کانادا حاضر به تأیید این گفته باشد.
معیار “عقل” اشکالات زیادی دارد، از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- در این معیار ممکن است افسر مهاجرت سرسری عمل کند و همین که با بررسی مدارک به این نتیجه رسید که عقل او به سمت و سوی خاصی اشاره می کند، درباره پرونده تصمیم گیری نماید.
- این معیار به شدت تابع تصمیم گیری های مقطعی اداره مهاجرت و حتی رئیس افسر مهاجرت است. برای مثال پیش از سال 2017 به سختی به ایرانیان ویزای توریستی کانادا می دانند ولی در این سال با انتصاب وزیر جدید مهاجرت کانادا (آقای احمد حسین) شرایط ویزای توریستی به ایرانیان به شدت تسهیل شد. در سال 2016 در یک مقطع حدود پنج هفته ای بدون هیچ توضیحی تعداد زیادی پرونده خوداشتغالی را در دفتر آنکارا بستند و بعد از آن نحوه تصمیم گیری ایشان در مورد این پرونده ها به طور کامل تغییر کرد (البته در پی تلاش هایی که در این زمینه داشتم). همچنین گویا چند سال پیش در دفتر اسلام آباد تعداد زیادی از پرونده های اسپانسرشیپی همسران بسته شد (این مورد را هنگام مصاحبه خبرنگار صدا و سیمای کانادا CBC با بنده از زبان خبرنگار شنیدم).
- این معیار به شدت بستگی به خود شخص افسر دارد. از دوران مدرسه خود احتمالا به خاطر دارید که در یک مقطع ممکن بود دو معلم ریاضی داشته باشید که یکی خیلی آسان گیر بود و دیگری خیلی سخت گیر. هر دو نفر یک کتاب را درس می دانند و هر دو نفر در ظاهر یک استاندارد را دنبال می کردند ولی در نهایت نمره شما بستگی به این داشت که در کلاس کدامیک بنشینید. متأسفانه معیار “عقل” از این قاعده خارج نیست و بسته به آنکه چه افسری پرونده شما را بررسی کند، ممکن است حاصل کار زمین تا آسمان فرق کند.
دلایل رد پرونده های مهاجرتی
افسر مهاجرت ممکن است به دلایل مختلفی پرونده های مهاجرتی را رد کند. این دلایل با استناد به قانون مهاجرت کانادا IRPA، آیین نامه های مهاجرتی کانادا IRPR، تصمیمات دادگاه های کانادایی Common Law (قانون عرف)، دستورالعمل های اداره مهاجرت Operational Manuals or Bulletins و غیره شکل می گیرد. همان طور که در بالا هم آمد افسر مهاجرت این منابع را با توجه به تجربیات خود و معیار “عقل” To a Reasonable Mind تفسیر می کند و مورد استفاده قرار می دهد. به طور کلی دلایل زیر برای رد شدن (ریجکت) پرونده های مهاجرتی بیان می شود.
- پرونده شرایط مهاجرت یا ویزا را ندارد – در این حالت افسر مهاجرت مدعی است یا به این نتیجه می رسد که مدارک و فرم ها وی را قانع نکرده است که متقاضی شرایط آن روش بخصوص ویزا یا مهاجرت کانادا را داراست.
- متقاضی دروغ گفته، جعل واقعیت کرده، یا اطلاعات مهمی را پنهان کرده است – اگر افسر مهاجرت به این نتیجه برسد که متقاضی در پرونده خود صادق نبوده است نه تنها پرونده را رد می کند بلکه به طور معمول متقاضی به مدت پنج سال به کانادا ممنوع الورود خواهد شد.
- متقضای به کانادا ممنوع الورود است – بعضی از متقاضیان (یا همسر یا فرزندان ایشان) ممکن است به خاطر مسایل امنیتی، جزایی، حقوقی، مالی، پزشکی یا روحی/روانی به کانادا ممنوع الورود باشند. در این شرایط حتی اگر متقاضی شرایط مهاجرت یا ویزا را داشته باشد، افسر مهاجرت پرونده را رد می کند. وی برای چنین تصمیم گیری به نتیجه آزمایشات پزشکی یا بررسی پیشینه استناد خواهد کرد.
- سیاست های اداره مهاجرت اقتضا می کند که تعدادی از پرونده ها را به صورت دست جمعی ببندند – متأسفانه هر از چند گاه اداره مهاجرت برای کاهش پرونده هایی که در صف انتظار هستند، تعدادی از پرونده ها را بدون بررسی می بندد. بعضی اوقات این کار به نوعی به صورت قانونی صورت می گیرد. مثلا در سال های گذشته به تشویق اداره مهاجرت، مجلس کانادا قانون مهاجرت کانادا را به گونه ای تغییر داد که وزیر مهاجرت موفق شد بیش از 100 هزار پرونده گروه کارکنان ماهر Skilled Worker را ببندد. همچنین در پی آن هزاران پرونده گروه کارآفرین و سرمایه گذار نیز بسته شد. بعضی اوقات هم سعی می کنند که بی سر و صدا این کار را انجام بدهند (که البته این حرکت غیر قانونی است). مثلا به یکباره چند صد پرونده را که در یک دفتر مهاجرت منتظر بررسی هستند در ظاهر به خاطر نداشتن شرایط می بندند ولی در عمل پرونده ها یا اصلا بررسی نشده اند یا آنکه فقط برای آنکه بهانه دست کسی نیفتد بسته شده اند. در چنین شرایطی فقط می توان از طریق دادگاه از اداره مهاجرت شکایت کرد که مجبور شوند پرونده های بسته شده را باز کنند. این دست اتفاقات نادر است ولی متأسفانه گاه به گاه اتفاق می افتد.
آیا می توان به پرونده ریجکت شده اعتراض کرد؟
پاسخ این سوال کمی پیچیده است. در بعضی موارد نظیر پرونده های اسپانسرشیپ همسران یا والدین حق تجدید نظر وجود دارد و می توان از طریق دادگاه IRB اعتراض کرد. مشاوران مهاجرت (نظیر نگارنده) اجازه این کار را دارند و می توانند از موکل خود در چنین دادگاهی دفاع کنند. اما در بسیاری موارد امکان تقاضای تجدید نظر وجود ندارد و متقاضی یا باید تصمیم افسر مهاجرت را بپذیرد یا آنکه از طریق دادگاه فدرال کانادا از افسر مهاجرت شکایت کند. معیار چنین شکایت هایی که در اصطلاع Judicial Review (بازدید قضایی) خوانده می شوند این است که افسر مهاجرت در حقایق Fact یا قانون Law اشتباه کرده است. تنها وکلای عضو کانون وکلای یکی از استان های کانادا حق دارند در این دست دادگاه ها از طرف متقاضی شرکت کنند. هر روز چندین دادگاه از این دست هم در سطح IRB و هم دادگاه فدرال کانادا تشکیل می شود. تنها دادگاه IRB سالانه بیش از 6000 دادگاه تجدید نظر برگزار می کند.
در بعضی موارد خاص که اشتباهات افسر مهاجرت کاملا واضح است می توان پیش از مراجعه به دادگاه به طور مستقیم از طریق دفتر ویزا یا دفتر وزیر مهاجرت کانادا پرونده را باز کرد. این موارد بسیار نادر است و نباید روی آنها حساب کرد ولی نگارنده تا کنون موفق شده که سه پرونده مهاجرتی و یک پرونده ویزا را از همین طریق باز کند و در آینده نیز در این خصوص از هیچ تلاشی باز نخواهد ایستاد.
از صمیم قلب امیدوارم که هیچ گاه تقاضای مهاجرتی شما ریجکت نشود ولی متأسفانه این بخشی از فرآیند مهاجرت به کاناداست و خیلی اوقات علت اصلی آن نه اشتباه از طرف مشاور شماست و نه خود شما، بلکه به نحوه نگرش افسر مهاجرت به پرونده بر می گردد و چه بسا اشتباهات وی.
نوشته های مرتبط و مفید
با آرزوی موفقیت برای یکایک خوانندگان مهاجران کانادا
علیرضا پارسای
مشاور رسمی مهاجرت به کانادا مستقر در شهر تورنتو
استاد رشته مهاجرت کالج اشتون شهر ونکوور
فرم ارزیابی مهاجرت کانادا
مشاوره رسمی ویزا، تابعیت و مهاجرت کانادا
ثبت نام در خبرنامه مهاجران کانادا
نوشته های دیگر:
- مهاجرت به کانادا از روش خوداشتغالی
- تغییرات اساسی در ویزای کار کانادا در سال 2017 میلادی
- ویزای کار کانادا – مجوز کار در کانادا
- تبدیل ویزای توریستی به اقامت دائم یا ویزای کار یا تحصیلی کانادا
- مهاجرت به کانادا در سال 2017 میلادی
- انجام کلیه امور ویزا و مهاجرت
- ممنوعیت ورود به کانادا به خاطر مشکلات روحی روانی
نصب رایگان تولبار “مهاجران کانادا”
تذکر: این نوشته و کلیه نوشته ها و نظرات وب سایت مهاجران کانادا جنبه قانونی، حقوقی یا رسمی ندارد. این نوشته ممکن است مشمول مرور زمان شود. همواره برای مشاوره حقوقی با یک وکیل رسمی مشورت کنید. ما مسؤولیتی در خصوص صحت مطالب یا نظرات موجود در این وب سایت نمی پذیریم.
فرآیند مهاجرت به کانادا (اقامت دائم)، ویزای زیارتی (گردشگری)، ویزای تحصیلی و ویزای کار این کشور تابع قانون مهاجرت کانادا و آئین نامه ها و دستورالعمل های ناشی از آن است. این فرآیند منحصر به پر کردن یک سری فرم ساده و ارائه یک سری مدرک نیست. این فرآیند را جدی بگیرید و اگر از خدمات یک مشاور مهاجرت آگاه و مجرب استفاده نمی کنید، حداقل در این خصوص عمیقا تحقیق کنید و متکی به شایعات موجود یا نوشته های فورام ها نباشید.
فرم ارزیابی رایگان ما را با هر زبانی که می خواهید پر کنید!